Wskaźniki

Przedstawiamy Państwu najpopularniejsze wskaźniki finansowe przy ocenie firm.

Płynność

Płynność bieżąca (CR)
Wzór matematyczny: aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe
Komentarz: Wskaźnik ten mierzy stopień pokrycia bieżących zobowiązań bieżącymi aktywami. Odpowiada na pytanie, w jakim stopniu firma może pokryć zobowiązania krótkoterminowe aktywami obrotowymi łatwo zamienialnymi na środki pieniężne. Optymalna wartość wskaźnika powinna wynosić 1,2 - 2,0.

Płynność szybka (QR)
Wzór matematyczny: (aktywa obrotowe-zapasy) / zobowiązania krótkoterminowe
Komentarz: Wskaźnik ten odnosi aktywa najbardziej płynne do bieżących zobowiązań. Umożliwia ocenę zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. W bardzo precyzyjny sposób odzwierciedla zmiany płynności, gdyż w przeciwieństwie do wskaźnika płynności bieżącej, wyłącza z aktywów obrotowych najmniej płynne aktywa jakimi są zapasy. Optymalna wartość wskaźnika powinna kształtować się w przedziale 1,0 – 1,2. Wartość wskaźnika niższa niż 0,9 informuje o zagrożeniu zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań.

Płynność gotówkowa
Wzór matematyczny: środki pieniężne / zobowiązania krótkoterminowe
Komentarz: Wskaźnik ten informuje o tym, jaka część zobowiązań bieżących może być uregulowana bez zwłoki, gdyby stały się one w danym momencie wymagalne. Z doświadczenia gospodarki wynika, że środki pieniężne powinny stanowić co najmniej 16-20% zobowiązań bieżących, żeby przedsiębiorstwo było zdolne do ich sprawnego regulowania (0,16-0,20)

Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący)
Wzór matematyczny: (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) - majątek trwały
Komentarz: Kapitał obrotowy netto to kapitały stałe firmy przeznaczone do finansowania części majątku obrotowego. Kapitał ten jest swego rodzaju zabezpieczeniem przedsiębiorstwa przed ewentualnymi kłopotami w przypadku trudności ze zbytem produktów. Wartość ujemna występuje wówczas, gdy nie starcza kapitału stałego na sfinansowanie majątku trwałego i jego część jest finansowana przez zobowiązania bieżące.

Wskaźnik kapitału obrotowego netto
Wzór matematyczny: kapitał obrotowy netto / aktywa ogółem
Komentarz: Wartość wskaźnika otrzymujemy poprzez podzielenie kapitału pracującego przez całkowite aktywa firmy. Możemy przyjąć, że poziom WKO, mieszczący się w przedziale 15-35%, kwalifikujemy jako prawidłowy. Jego wysokość zależy od skali, struktury i wieku aktywów trwałych oraz od polityki firmy w zakresie zarządzania kapitałem obrotowym.

Sprawność działania

Cykl zapasów w dniach
Wzór matematyczny: zapasy * 365 / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Wskaźnik informuje, co ile dni, przeciętnie biorąc, następowało uzupełnianie zapasów. Czym wielkość wskaźnika mniejsza, tym przedsiębiorstwo sprawniej zarządza zapasami na tle osiąganych przychodów ze sprzedaży.

Cykl należności z tytułu dostaw w dniach
Wzór matematyczny: należności handlowe * 365 / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Wskaźnik informuje, co ile dni (przeciętnie) firma otrzymywała swoje należności, a więc jaki był okres oczekiwania na należności wynikające ze sprzedaży. Jeśli cykl wyraźnie się wydłuża, należy nakłonić odbiorców do terminowego regulowania należności lub dokonać przeglądu odbiorców pod kątem ich wiarygodności.

Cykl zobowiązań z tytułu dostaw w dniach
Wzór matematyczny: zobowiązania handlowe * 365 / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Im dłuższy czas regulowania zobowiązań, tym mniejsze zapotrzebowanie na kapitał obrotowy. Normę dla wskaźnika cyklu zobowiązań można określić przez zbadanie relacji należności do zobowiązań, która powinna oscylować w okolicach "1". Pożądaną sytuacją byłby wyższy poziom wskaźnika rotacji zobowiązań niż rotacji należności. Za pozytywne można więc uważać wydłużenie się tego okresu z pewnymi zastrzeżeniami: • gdy nie pojawią się karne odsetki i • wydłużony okres spłaty zobowiązań nie wpłynie na zachwianie wiarygodności firmy u kontrahentów.

Cykl środków pieniężnych w dniach
Wzór matematyczny: środki pieniężne * 365 / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Informuje, ile czasu mija od momentu wydatkowania środków finansowych na uregulowanie własnych zobowiązań do momentu otrzymania pieniędzy od własnych kontrahentów. Krótki cykl środków pieniężnych oznacza, że pieniądze zainwestowane w bieżące aktywa wracają do firmy szybko i mogą być reinwestowane w dalszą jej działalność

Wskaźnik obrotu aktywami (produktywność aktywów)
Wzór matematyczny: przychody ze sprzedaży / aktywa
Komentarz: Produktywność odzwierciedla stopień wykorzystania majątku. Wzrost wartości tego wskaźnika w porównaniu z zeszłymi latami działalności firmy oznacza pożądany wzrost sprzedaży na jednostkę majątku. Im większa wartość tego wskaźnika tym lepiej to świadczy o zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wartość obrotowości aktywów niższa od 1.0 oznacza, że przychody netto uzyskiwane ze sprzedaży wymagają bardziej niż proporcjonalnego zaangażowania majątku i może świadczyć o nieefektywnym gospodarowaniu aktywami.

Rotacja aktywów obrotowych w dniach
Wzór matematyczny: aktywa obrotowe * 365 / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Odpowiada na pytanie, ile czasu potrzeba aby został wykonany pełen cykl rotacji majątku obrotowego (po ilu dniach następuje odtworzenie majątku obrotowego przez sprzedaż). Za zjawisko pozytywne uważamy zmniejszenie się okresu wykonania pełnej rotacji.

Wskaźnik rotacji majątku obrotowego
Wzór matematyczny: przychody ze sprzedaży / aktywa obrotowe
Komentarz: Oczekuje się wzrostu jego wartości w czasie, świadczącego o coraz lepszym wykorzystaniu aktywów obrotowych przez jednostkę. Na jego wartość wpływają wszystkie składniki majątku obrotowego.

Wskaźnik obrotowości (produktywność) aktywów trwałych (FAT)
Wzór matematyczny: przychody ze sprzedaży / aktywa trwałe
Komentarz: Ukazuje efektywność wykorzystania środków trwałych uczestniczących w tworzeniu wartości sprzedaży. Określa on wartość sprzedaży przypadającą na jedną złotówkę majątku trwałego brutto. Z konstrukcji wskaźnika wynika, że korzystna jest jak najwyższa wartość.

Rentowność

Rentowność netto % (ROS)
Wzór matematyczny: zysk (strata) netto / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Wskaźnik ten odzwierciedla efektywność działalności, mierzy zależność między zyskiem a sprzedażą

Rentowność działalności operacyjnej %
Wzór matematyczny: zysk (strata) operacyjny / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Wskaźnik ten mierzy relację między zyskiem (stratą) na działalności operacyjnej a sprzedażą

Rentowność na sprzedaży %
Wzór matematyczny: zysk (strata) ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Rosnąca wartość wskaźnika mówi o poprawiającej się rentowności sprzedaży, co z kolei może świadczyć o redukcji kosztów operacyjnych lub zwiększaniu marży na sprzedaży. Oznacza to, że wzrost obrotów w coraz większym stopniu będzie się przekładał na wzrost zysku ze sprzedaży, a zatem pośrednio także zysku netto.

Rentowność majątku % (ROA)
Wzór matematyczny: zysk netto / aktywa ogółem
Komentarz: Wskaźnik ten mierzy zdolność aktywów firmy do generowania zysku, a więc informuje o efektywności gospodarowania powierzonymi środkami. Wartość liczbową tego wskaźnika można interpretować jako jednostkową nadwyżkę finansową (w przypadku zysku) generowaną przez jednostkę majątku firmy. Im wyższy poziom rentowności aktywów, tym lepsza sytuacja finansowa firmy. Zachodnie banki udzielające kredytów oczekują od firm, aby wskaźnik ten osiągał poziom 2-6 %. Jednocześnie w małych firmach powinien być wyższy niż w dużych.

Rentowność kapitału własnego % (ROE)
Wzór matematyczny: zysk netto / kapitał własny
Komentarz: Wskaźnik ROE ukazuje rozmiar nadwyżki finansowej osiągniętej z 1 zł kapitału własnego, czyli odzwierciedla efektywność kapitałów zaangażowanych przez właścicieli. Im wartość tego wskaźnika jest wyższa, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa firmy. Wyższa efektywność kapitału własnego wiąże się z możliwością uzyskania wyższej nadwyżki finansowej. ROE odpowiada na pytanie jak efektywnie pracuje kapitał własny inwestorów. Wartości wskaźnika powyżej 20% są z pewnością godne zainteresowania z punktu widzenia inwestora.

Struktury kapitału i wypłacalności

Zadłużenie ogółem
Wzór matematyczny: zobowiązania ogółem / aktywa ogółem
Komentarz: Według standardów zachodnich, dopuszczalny poziom tego wskaźnika powinien oscylować maksymalnie wokół 57-67%, co oznacza, że w przeciętne przedsięwzięcie firma powinna zaangażować przynajmniej 35% kapitału własnego. Zbyt wysoki poziom wskaźnika świadczy o podwyższonym ryzyku finansowym, spowodowanym bardzo prawdopodobną możliwością utraty zdolności do spłaty zadłużenia. Zbyt niski poziom wskaźnika może wskazywać na zbyt mały udział kapitałów obcych w finansowaniu działalności firmy.

Zadłużenie kapitału własnego
Wzór matematyczny: zobowiązania ogółem / kapitał własny
Komentarz: Określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego. Za normę dla tego wskaźnika w małych firmach uznaje się poziom 3,0. Wartość wskaźnika powyżej 4,0 wskazuje na możliwość utraty zdolności do regulowania zobowiązań (dla spółek małych przyjmuje się proporcję 3:1, dla dużych i średnich 1:1)

Zadłużenie długoterminowe
Wzór matematyczny: zobowiązania długoterminowe / kapitał własny
Komentarz: Wskaźnik ten przedstawia relację zadłużenia, mającego charakter długookresowy, do kapitału własnego firmy. Przyjmuje się zazwyczaj, że z punktu widzenia wierzycieli optymalny poziom tego wskaźnika (poza przypadkami ekstremalnymi) powinien kształtować się na poziomie ok. 0,5. Racjonalny poziom tego wskaźnika wynosi jednak od 0,5 do 1,0.

Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową (wsk. zdolności kredyt.)
Wzór matematyczny: (zysk netto + amortyzacja) / zobowiązania ogółem
Komentarz: Wskaźnik pewności (zdolności) kredytowej wskazuje na zdolność przedsiębiorstwa do pokrywania zobowiązań efektywnych z wygospodarowanych nadwyżek środków pieniężnych. Obrazuje on możliwości zadłużenia się firmy, a przy odwróceniu wzoru pozwala stwierdzić, ile lat trwałaby spłata długów przy założeniu stałości nadwyżek środków w przyszłości (zadłużenie w latach).

Pokrycie zobowiązań odsetkowych
Wzór matematyczny: zysk operacyjny / odsetki
Komentarz: Im wyższy jest poziom wskaźnika, tym przedsiębiorstwo mniej odczuwa uciążliwość płacenia odsetek. Wraz ze spadkiem wskaźnika rośnie ryzyko kredytodawców. Uważa się, że ryzyko jest już bardzo duże, gdy jego wartość spada poniżej 2. Wielu kredytodawców uznaje ryzyko przy udzielaniu kredytów za dopuszczalne, jeżeli wysokość wskaźnika wynosi co najmniej 4-5.

Wskaźnik obciążenia finansowego
Wzór matematyczny: odsetki / przychody ze sprzedaży
Komentarz: Zalecany poziom wskaźnika nie powinien przekraczać 4%. Wzrost wartości wskaźnika, szczególnie przy niskiej rentowności, może oznaczać problemy z obsługą długu.

Złota reguła bilansowa % (pokrycie majątku trw. kapitałem wł.)
Wzór matematyczny: kapitał własny / aktywa trwałe
Komentarz: Wskaźnik informuje o stopniu finansowania aktywów trwałych z własnego kapitału spółki. Spółka z dużą wartością wskaźnika ma większą wiarygodność kredytową. Wartość wskaźnika nie powinna być mniejsza niż 100%. Gdy jest równy 1 to znaczy, że zachowana jest złota reguła bilansowa – mocne są podstawy przedsiębiorstwa i jest to symptomem niezależności finansowej.

Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym
Wzór matematyczny: (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe) / aktywa trwałe
Komentarz: Wskaźnik udziału kapitałów stałych w finansowaniu majątku trwałego informuje o stopniu finansowania aktywów trwałych z własnego kapitału spółki uzupełnionego o zobowiązania długoterminowe. Spółka z dużą wartością wskaźnika ma większą wiarygodność kredytową. Wartość wskaźnika nie powinna być mniejsza niż 100%, co oznacza że aktywa trwałe powinny być finansowane kapitałem długoterminowym, czyli takim który jest do dyspozycji przedsiębiorstwa ponad 1 rok.